युक्रेनमा युरोपेली संघको सैन्य सहयोग र शान्तिवार्ता प्रयासहरू

# मुना चन्द

युक्रेनमा जारी द्वन्द्वलाई मध्यनजर गर्दै, युरोपेली संघ (EU) का नेताहरूले युक्रेनलाई थप सैन्य सहयोग प्रदान गर्नुपर्नेमा जोड दिएका छन्। युरोपेली कूटनीतिक प्रमुख काजा कैलासले EU लाई युक्रेनमा सैन्य कारबाही जारी राख्न संसाधनहरूको पुनःवितरण गर्न आग्रह गरेकी छिन्। उनका अनुसार, अहिले EU एक निर्णायक चरणमा पुगेको छ। उनले भनिन्, “हाम्रो लागि एक मात्र अनुरोध भनेको केही संसाधन पुनःवितरण गर्नु हो, ताकि उनीहरू (युक्रेन) आफूलाई बचाउन सकून्… म साँच्चै नै यो कार्यमा समर्पित हुन चाहन्छु।” यसअघि, उनले भनेकी थिइन् कि यदि युक्रेन र EU लाई बेवास्ता गरेर द्वन्द्व अन्त्य गर्ने वार्ता भए, भने पनि युरोपेली संघ युक्रेनलाई समर्थन गर्नेछ।

यसैबीच, अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको प्रशासनले रुस र युक्रेनबीच शान्तिवार्ता प्रयासहरूलाई तीव्रता दिएको छ। अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियो, राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार माइक वाल्ट्ज, र ह्वाइट हाउसका मध्यपूर्व विशेष दूत स्टिभ विटकोफ साउदी अरेबियामा रुसी अधिकारीहरूसँग वार्ता गर्न जाँदैछन्। यो पहलको उद्देश्य ट्रम्प, रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन, र युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदोमिर जेलेन्स्कीबीच शिखर वार्ता आयोजना गर्नु हो, जसले द्वन्द्वलाई अन्त्य गर्न सक्नेछ।

तर, युक्रेनलाई प्रारम्भिक वार्ताबाट बाहिर राखिएको छ, जसले किभमा चिन्ता बढाएको छ। राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले भनेका छन् कि युक्रेन कुनै पनि वार्तामा सामेल हुनु अघि आफ्ना रणनीतिक साझेदारहरूसँग परामर्श गर्नेछ। युरोपेली नेताहरूले पनि यस प्रक्रियाबाट बाहिर राखिएकोमा असन्तोष व्यक्त गरेका छन्। फिनल्यान्डका राष्ट्रपति अलेक्जान्डर स्टबले भने, “युक्रेन, युक्रेनको भविष्य, वा युरोपेली सुरक्षा संरचनाबारे कुनै पनि छलफल वा वार्ता युरोपेलीहरू बिना सम्भव छैन।”

अर्कोतर्फ, अमेरिका र युक्रेनबीच युक्रेनका महत्वपूर्ण खनिजहरूको स्वामित्वबारे सम्झौता वार्ता भइरहेको छ। अमेरिकी प्रस्ताव अनुसार, अमेरिकाले युक्रेनका महत्वपूर्ण खनिजहरूको ५०% स्वामित्व लिन चाहन्छ, जसको उद्देश्य युक्रेनलाई आर्थिक सहयोग प्रदान गर्नु हो। तर, राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले उक्त प्रस्तावित सम्झौतामा युक्रेनको सुरक्षा आवश्यकताहरू समावेश नभएको भन्दै असन्तोष व्यक्त गरेका छन्।

यी घटनाक्रमहरूले युक्रेनमा जारी द्वन्द्वको समाधानका लागि विभिन्न पक्षहरूको प्रयास र तिनीहरूबीचको समन्वयको आवश्यकता स्पष्ट पार्छ। युरोपेली संघ, अमेरिका, र युक्रेनबीचको सहकार्यले मात्र दीर्घकालीन शान्ति स्थापना गर्न सकिनेछ।