नेपालमा मानव तस्करी एक तीतो यथार्थ
नेपालको माटोमा जन्मिएका हामीहरूले घ्यूको मिठास चाखेका छौं, तर आज हामी हात सुँघ्न नसक्ने अवस्थामा छौं। यो केवल परम्पराको विषय होइन, हाम्रो सामूहिक विफलताको प्रतीक हो। मानव तस्करीको कालो सत्यले हाम्रो राष्ट्रिय गौरवलाई ध्वस्त पार्दै छ। २००३ मा हङकङ विमानस्थलमा भएको पासपोर्ट च्यात्ने घटनाले यस समस्यालाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा उजागर गर्यो, तर आज सम्म पनि यसको समाधान भएन।
नेपालको भूगोल, अर्थतन्त्र र सामाजिक संरचनाले मानव तस्करीलाई उर्वर भूमि प्रदान गरेको छ। काठमाडौं विमानस्थलदेखि नै यसको सुरुवात हुन्छ, जहाँ स्वप्न देख्ने युवाहरूलाई झूटा अाश्वासन दिएर फँसाइन्छ। तर सबैभन्दा दुःखद कुरा के हो भने यस कालाे कारोबारमा हाम्रा राजनीतिक शक्तिहरू नै संलग्न छन्। तस्करी र तस्करहरूको धनले राजनीतिक दलहरूको खर्च चल्छ, जसले गर्दा यो व्यवसाय दिनप्रतिदिन बलियो हुँदै गइरहेको छ।
यस समस्याको मूल कारण के हो? प्रथम, हामीले कानून बनाउँदा कडाईका साथ सोच्दैनौं। दोस्रो, जब कहिल्यै कानून बन्छ पनि, त्यसको कार्यान्वयनमा राजनीतिक हस्तक्षेप हुन्छ। तेस्रो, गरिबी र बेरोजगारीले युवाहरूलाई जोखिम उठाउन बाध्य बनाउँछ। चौथो, हाम्रो समाजमा यस विषयमा जागरूकताको भयानक अभाव छ।
समाधानका लागि हामीले केन्द्रित प्रयास गर्नुपर्छ। कानूनी प्रणालीलाई अझ कडा बनाउनु पहिलो कदम हो। मानव तस्करीमा संलग्न व्यक्तिहरूलाई आजीवन कारावासको सजाय हुनुपर्छ। यस कालाे कारोबारसँग जोडिएका राजनीतिक शक्तिहरूको पहिचान गरी उनीहरूलाई कानूनी दायरामा अगाडि ल्याउनुपर्छ। देशभित्रै रोजगारीका अवसर सिर्जना गर्ने ठोस योजना बनाउनुपर्छ। गाउँगाउँमा जागरूकता अभियान चलाउनुपर्छ।
नेपाललाई साच्चिकै सशक्त बनाउन चाहिन्छ सही नेतृत्व। हामीले भ्रष्टाचारमा लिप्त नेताहरूको सट्टा देशप्रेमी युवाहरूलाई अगाडि ल्याउनुपर्छ। विमानस्थल र सीमा नाकाहरूमा कडा निगरानी प्रणाली लागू गर्नुपर्छ। अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग बढाउँदै विदेशमा काम गर्ने नेपालीहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गर्नुपर्छ।
अन्तमा, हामीले बुझ्नुपर्छ कि यो समस्या काेही एकको होइन, यो हामी सबैको समस्या हो। घ्यूको मिठास फेरि चाख्न चाहन्छौं भने हामीले आफ्नो हात फैलाउन सिक्नुपर्छ – एकअर्कालाई सहयोग गर्ने, बचाउने, र सँगै उभिने। “मान्छे बेच्ने देश” को छवि मेटाउने जिम्मेवारी आजको पुस्ताको हातमा छ। यो लडाई केवल कानून र नीतिले हुन्न, यो लडाई हाम्रो सामूहिक चेतनाको पनि हो।
